Przestępcy są w swoich atakach coraz bardziej wyrafinowani, a liczba podejmowanych przez nich prób cały czas rośnie. Rozwój nowych technologii sprawia, że oszustwa w sieci stają się powszechniejsze. Przestępcy, by udoskonalić swoje ataki coraz śmielej sięgają po takie narzędzia jak sztuczna inteligencja.

A czy ciebie lub twoich pracowników ktoś próbował oszukać? Czy ty lub ktoś z twojego zespołu odebrał w ostatnim czasie podejrzany mail lub telefon? Wiesz, jak zapobiegać atakom i reagować na nie?

Uwaga na socjotechniki!

Pytania te nie są bezzasadne. Wbrew temu, co może się wydawać, ofiarą przestępców może paść każda firma, także twoja. Wielkość i skala działania przedsiębiorstwa czy branża nie mają znaczenia. Dla przestępców liczy się jedno: zasoby, a więc dane i pieniądze, które można ukraść. Potwierdzają to dane NASK za 2023 r., kiedy to aż 82 proc. małych i średnich firm doświadczyło prób ataków w sieci.

Przestępcy patrzą na to, gdzie są środki. To, czy ktoś jest małą firmą, czy emerytem jest drugorzędne. Celem są pieniądze, tożsamość czy konta w mediach społecznościowych – zwraca uwagę Paweł Hordyński, pasjonat cyberbezpieczeństwa i białego wywiadu. I dodaje: - Duże firmy i korporacje mają działy bezpieczeństwa, kompetentnych ludzi, odpowiednie szkolenia dla swoich pracowników. Te przedsiębiorstwa siłą rzeczy stają się dla przestępców trudniej dostępne. Dlatego ci szukają gdzie indziej. Tam, gdzie łatwiej kogoś przekonać. Socjotechnika jest wykorzystywana aż w 90 proc. ataków.

Przestępcy sięgają po psychologiczne triki i manipulacje, by uzyskać nieautoryzowany dostęp do systemów, danych czy innych firmowych zasobów. Działania te mają skłonić atakowanego do podzielenia się wrażliwą informacją czy kliknięcia w szkodliwy link.

Nie otwieraj podejrzanych linków

Co robią przestępcy, by skłonić nas do określonych zachowań? Wśród ataków socjotechnicznych najczęściej stosują phishing. Podszywają się przy tym pod wiarygodne firmy, osoby lub instytucje, np. banki czy podmioty rządowe i próbują wyłudzić poufne dane: loginy, hasła lub numery kart płatniczych. Robią to, wysyłając wiadomość e-mail, SMS lub dzwoniąc.

Pamiętajmy, że po drugiej stronie nie zawsze jest osoba, która jest nam przychylna. Jeśli do tego dochodzi ograniczenie czasu na podjęcie decyzji, to już powinna nam się zapalić czerwona lampka – prawdopodobnie dzieje się coś niedobrego – zwraca uwagę Paweł Hordyński.

Co więcej, sztuczna inteligencja jest w stanie wygenerować głos osoby, którą znamy i której ufamy, np. prezesa firmy. Gdy prezes, wspólnik lub kontrahent poprosi cię o pilne wykonanie przelewu, zadziałasz automatycznie i zrobisz to? A może wydaje ci się, że jesteś odporny na tego rodzaju triki?

Przestępcy doskonale potrafią wyczuć moment ataku. Tak prowadzą rozmowę, by niemal niezauważalnie poprosić np. o hasło. Podszywając się pod bank, często dzwonią w temacie, który wywołuje w nas lęk, np. wzięcia kredytu czy pieniędzy, które rzekomo zniknęły z konta.

Monika Buława-Olesińska główny analityk ds. przeciwdziałania oszustwom w Santander Bank Polska.

Wracając do sposobów ataków, przestępcy często sięgają też po malware, a więc atak za pomocą złośliwego oprogramowania, w tym ransomware (szyfrującego dane i żądającego okupu za ich odzyskanie). Dlatego uważajcie na e-maile z podejrzanymi załącznikami lub linkami.

Popularne są ataki na hasła, a więc próby złamania haseł i uzyskania dostępu do firmowego systemu. Przestępcy wykorzystują też luki w zabezpieczeniach oprogramowania, serwerów czy urządzeń, z których korzystamy oraz atakują wiele urządzeń jednocześnie, paraliżując ich pracę – ataki DDoS. Przejmują również konta w mediach społecznościowych.

Zapisz się na webinar

Jak bronić się przed atakami przestępców w sieci? Oprogramowanie to jedno, ale musisz pamiętać, że są to narzędzia, które odpowiadają na pewne znane już scenariusze ataków. Nic więc nie zastąpi czujności i ostrożności. W przypadku maili, wiadomości czy telefonów, które wydają ci się choć trochę podejrzane, obowiązuje zasada ograniczonego zaufania.

Najważniejsze są świadomość, znajomość technik, czujność i intuicja, nasz wewnętrzny firewall. To, czy atak się powiedzie, czy nie, w 90 proc. zależy od naszego zachowania – przekonuje Paweł Hordyński.

Co ważne, chcąc powstrzymać atak, nie trzeba być znawcą w temacie cyberbezpieczeństwa, bo dostęp do wiedzy mamy dziś praktycznie nieograniczony. – My także powinniśmy korzystać z najnowszych zdobyczy technologicznych, np. sztucznej inteligencji. Zapytajmy chatbota choćby o to, czym jest phishing i poprośmy o klarowne wytłumaczenie oraz wskazówki.

Paweł Hordyński ekspert ds. cyberbezpieczeństwa i informatyki śledczej.

Zatrudniasz pracowników? Z nimi także powinieneś rozmawiać o cyberbezpieczeństwie. Dobre praktyki, regularne szkolenia i procedury są w stanie naprawdę dobrze zabezpieczyć każdą firmę.

Zresztą już sam fakt, że czytasz ten tekst świadczy o tym, że rozumiesz wagę tego tematu i skalę zagrożeń. A skoro tak, to na pewno wiele użytecznych dla siebie informacji znajdziesz podczas webinaru z cyklu "O biznesie przy kawie" – "Kiedy jeden klik może sporo kosztować – jak chronić dane i finanse firmy", który odbędzie się 7 maja o godz. 11. Zapisz się już dziś!

Paweł Hordyński i Monika Buława-Olesińska będą mówić o tym, jak działają przestępcy w sieci i jak sprawnymi są specjalistami od socjotechniki. Eksperci podpowiedzą, jak zapobiegać i bronić się przed atakami, jak ważna jest edukacja, także zespołu, i dlaczego wszelkie próby ataku należy zgłaszać.

Chcesz zadbać o bezpieczeństwo własne i swojej firmy? Zrób sobie kawę, rozsiądź się wygodnie i posłuchaj, co o cyberbezpieczeństwie mówią eksperci.

Musimy reagować na to, co dzieje się zarówno w naszym najbliższym otoczeniu, jak i na świecie. Dziś nie duży zjada małego, ale szybki wolnego. Każda firma ma szansę na sukces. Pytanie tylko, czy i jak szybko jest w stanie zaadaptować się do zmieniającego się środowiska – wtóruje Krzysztof Piskorski, dyrektor regionu Trójmiasto w Santander Bank Polska.

O tym, jak kompleksowo zabezpieczyć przyszłość firmy, a co za tym idzie, własną i bliskich eksperci rozmawiali podczas webinaru z cyklu "O biznesie przy kawie" – "Od prowadzenia firmy głowa nie boli – jak zarządzać firmą bez stresu". 

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Zrozumieć firmowy budżet

Pułapką, w którą często wpadają właściciele jednoosobowych działalności gospodarczych (według Ministerstwa Finansów to aż 87 proc. wszystkich podmiotów - dane opublikowane w tym roku dotyczą roku 2019, ale spokojnie możemy założyć, że trend ten się utrzymuje) jest brak rozgraniczenia środków na firmowe i prywatne. - Oczywiście po to zakładamy firmę, by wpływy stanowiły przychód do budżetu domowego, ale nigdy nie powinno to być 100 proc. – zauważa Dominika Nawrocka.

Na początek warto zastanowić się nad budżetem firmowym i zrozumieć, czym jest marża, narzut i zysk, co jest przychodem, a co dochodem. Trzeba jasno określić zasady transferu pieniędzy między budżetem firmowym i prywatnym. Dobrze sprawdza się określenie wysokości wynagrodzenia, które możesz wpłacać regularnie na swoje prywatne konto. 

Ta podstawa pozwoli ci zbudować plan finansowy twojej firmy. Jak to wygląda w praktyce? Na początek określ cele finansowe, może to być np. zwiększenie zysku, ekspansja na nowe rynki czy zwiększenie sprzedaży nowych produktów. Ważne, by były to cele konkretne, mierzalne, osiągalne i ograniczone w czasie. Następnie przeanalizuj bieżącą sytuację finansową firmy, w tym strukturę kosztów i źródła przychodów – słowem, sprawdź, na czym zarabiasz. Kolejny krok to opracowanie przyszłych przychodów i kosztów oraz ustalenie poziomu rentowności firmy. Na tej podstawie opracuj budżet, a następnie regularnie porównuj wyniki finansowe z planem. 

Co ciekawe, często słyszę od przedsiębiorców: "jak mam planować, jeśli nie wiem, jakie będę miał przychody?". To wynika niestety z braku wiedzy o zarządzaniu finansami. Nie musimy oczywiście znać się na wszystkim i tworzyć nie wiadomo jakich planów finansowych. Wystarczy wiedzieć z kim możemy porozmawiać i o co zapytać – tłumaczy Dominika Nawrocka.

Pomocą służą eksperci Santander Bank Polska. - Nasi doradcy mają wiedzę i doświadczenie. Co więcej, współpracują z wieloma firmami z różnych sektorów, co pozwala im czerpać inspiracje od innych przedsiębiorców. Otwarta, szczera rozmowa z ekspertami od finansowania, szybkiej wymiany walut czy bezpieczeństwa transakcji, daje większą pewność w działaniu – przekonuje Krzysztof Piskorski.

Obserwacja i czerpanie z tego, co dzieje się w innych firmach, nie jest niczym nagannym. Przeciwnie, warto się inspirować i do sprawdzonych pomysłów dołożyć swój wkład.

Pożyczaj, gdy trzeba

Do zarządzania budżetem firmowym przydają się też konkretne narzędzia. Prosty arkusz kalkulacyjny (Excel lub inny darmowy szablon), w którym umieścisz przychody, koszty (np. ZUS, opłaty za media, usługi, paliwo), przewidywane wpływy i wydatki oraz stan konta. Dobrym narzędziem do zarządzania finansami jest też konto bankowe, które na bieżąco dostarcza ci wielu przydatnych informacji, m.in. o wpływach i wydatkach. Regularnie przeglądaj historię transakcji, a będziesz dokładnie wiedział, jak wygląda stan firmowych finansów.

Konto firmowe, a co za tym idzie dostęp do bankowości internetowej i mobilnej, to technologia, którą bank dzieli się z przedsiębiorcami. Warto korzystać z licznych funkcji, np. podziału środków na subkonta (podatki, inwestycje etc.) i na bieżąco oceniać kondycję firmowego budżetu. To są bezcenne informacje, które pozwalają podejmować lepsze decyzje – nie ma wątpliwości Dominika Nawrocka.

Kapitał to jeden z podstawowych elementów funkcjonowania firmy – bez niego nie da się prowadzić i rozwijać biznesu. Na różnych etapach działalności firmy korzystają z kapitału własnego, a w razie konieczności wspierają się kapitałem obcym. Przyjmuje się, że kapitał własny jest droższy niż obcy. Zdziwieni? Wpływ na to mają przede wszystkim podatki. Kapitału własnego nie można wrzucić w koszty uzyskania przychodu, a co za tym idzie obniżyć podatek dochodowy. Natomiast kapitał obcy można do tych kosztów zaliczyć.

Często nie bierzemy też pod uwagę, jak dużo czasu zajęło nam zgromadzenie tego kapitału, ile wyrzeczeń nas to kosztowało. Kapitał obcy jest dostępny praktycznie od ręki, a wydatki związane z jego pozyskiwaniem i obsługą można wrzucić w koszty działalności.

Krzysztof Piskorski

Dobór finansowania zależy od twoich potrzeb, od tego, na co chcesz przeznaczyć te pieniądze. Mogą to być inwestycje, zakup środków trwałych lub pokrycie kosztów operacyjnych, gdy twój biznes notuje np. sezonowe spadki sprzedaży. Co ważne, pożyczaj przy stabilnych dochodach. 

Z jakich form finansowania możesz skorzystać? Z limitu w rachunku bieżącym, pożyczek na dowolny cel, kredytu obrotowego i na inwestycje. Potrzebujesz wsparcia przy wyborze najbardziej odpowiedniego rozwiązania? Skorzystaj z wiedzy doradców bankowych.

Nie zapominaj o oszczędzaniu

Myśląc o przyszłości w kontekście spokoju i bezpieczeństwa, warto zadbać o dwie kwestie: ubezpieczenie oraz emeryturę. Zacznijmy od ubezpieczeń. Firmy coraz częściej sięgają po ubezpieczenie kosztów stałych i majątku, odpowiedzialności cywilnej dla prowadzonej działalności czy zdrowotne i na życie. Pomyśl też o ubezpieczeniu kredytu, gdy sięgasz po większą kwotę.

Ubezpieczenie może nam zapewnić ciągłość prowadzonej działalności. W momencie, gdy np. złamiemy nogę i nie będziemy mogli pracować, a co za tym idzie generować przychodów, ubezpieczenie pokryje koszty stałe, np. zobowiązania wobec ZUS – zauważa Krzysztof Piskorski. 

Emerytura to kolejny temat, którego nie powinno odkładać się na jutro, bo to nadejdzie szybciej niż ci się wydaje. Eksperci zachęcają do tego, by o emeryturze myśleć jak o firmie, a więc o prywatnej inicjatywie. Tym bardziej, że świadczenia gwarantowane przez państwo mogą być niskie. 

Szacunki ZUS co do emerytur przedsiębiorców mówią o wypłatach na poziomie 70-80 proc. minimalnego świadczenia. W tej chwili wynosi ono 1884,61 zł brutto (ok. 1709 zł netto). Tak pesymistyczne przewidywania wynikają z tego, że odprowadzane przez przedsiębiorców składki ZUS stanowią zaledwie 60 proc. przeciętnego prognozowanego wynagrodzenia miesięcznego w całej gospodarce i wynoszą 1,8 tys. zł. Można oczywiście płacić więcej, ale mało kto tak robi. 

Dlatego też warto przeznaczyć co miesiąc konkretną kwotę i skorzystać z jednego z programów, które pozwalają oszczędzać z myślą o jesieni życia, np. z Indywidualnego Konta Zabezpieczenia Emerytalnego. To rozwiązanie premiuje przedsiębiorców, dając im wyższe limity wpłat – w tym roku jest to ponad 15 tys. zł rocznie oraz możliwość odliczenia wpłaty od podstawy opodatkowania.

Pieniądze wpłacane na IKZE są pomnażane o zysk wypracowany przez fundusze inwestycyjne. Co ważne, jest on zwolniony z podatku Belki (19 proc.), ale przy wypłacie środków obowiązuje ryczałtowy podatek 10 proc., niezależnie od wysokości wypłacanej kwoty. Warunek to wypłata po ukończeniu 65. roku życia i dokonanie wpłat w co najmniej 5 dowolnych latach kalendarzowych.

Rozmawiaj, pytaj, inspiruj się

Wsparcie doradców biznesowych czy innych przedsiębiorców – jak niejednokrotnie zostało już tu powiedziane – to podstawa funkcjonowania firm, szczególnie jednoosobowych działalności gospodarczych. To zrozumiałe, że prowadząc firmę w pojedynkę, potrzebujesz porozmawiać z kimś bardziej doświadczonym, zderzyć pomysł czy nawiązać współpracę. 

Biznes robi się z ludźmi. Co może jedna osoba? Może się starać, ale więcej jest w stanie zrobić, łącząc siły z innymi. Trzeba wyjść do ludzi i porozmawiać. To jest bezcenne. Dajmy sobie prawo do tego, by się otworzyć i uczyć od innych.

Dominika Nawrocka

Networking pozwala na rozszerzenie kontaktów zawodowych i budowanie reputacji eksperta oraz niezawodnego partnera w branży. Podczas spotkań z innymi przedsiębiorcami masz szansę na zdobycie nowych możliwości współpracy, zyskujesz też dostęp do potencjalnych klientów, dostawców, inwestorów oraz doradców. Networking to doskonała przestrzeń do wymiany doświadczeń i wiedzy z innymi przedsiębiorcami. Szukaj informacji o takich spotkaniach w swoim mieście i nie bój się korzystać z tego rodzaju zaproszeń. Swoją przestrzeń networkingową – Santander Work Cafe – w siedmiu miastach w kraju ma także Santander Bank Polska.

Inwestuj, także w swój rozwój

Jeśli myślisz o budowaniu kapitału, także z myślą o emeryturze, na rynku inwestycyjnym, to masz do wyboru kilka instrumentów finansowych. Do najpopularniejszych należą akcje, obligacje (korporacyjne – emitowane przez inne firmy czy skarbowe – emitowane przez Skarb Państwa) oraz fundusze ETF (Fundusze Notowane na Giełdzie, które odzwierciedlają np. indeksy giełdowe). Możesz też inwestować w kruszce, np. złoto czy nieruchomości. Musisz przy tym jednak pamiętać o jednym – niezależnie od wyboru instrumentu finansowego, inwestowanie wiąże się z ryzykiem utraty kapitału.

Skoro już mowa o inwestowaniu, to nie możesz zapominać o rozwoju własnym. Dlaczego? Bo to kapitał, który zawsze procentuje, niezależnie od tego, gdzie będziesz rozwijał swój biznes i czym się zajmował. Rozwój osobisty wpływa na lepsze zarządzanie firmą, zwiększa odporność na stres i inspiruje do innowacji. Korzystaj z bogatej oferty kursów i szkoleń, dostosowując ich tematykę do swoich potrzeb. Zajrzyj na stronę np. Bazy Usług Rozwojowych PARP i sprawdź możliwość uzyskania dofinansowania.

To ważne, bo – jak sam się pewnie przekonałeś czy przekonałaś – przedsiębiorcy często nie mają dostępu do benefitów pozapłacowych, nie stać ich też na stworzenie własnego programu motywacyjnego. Tymczasem tego rodzaju korzyści wzmacniają zaangażowanie i lojalność, dają większą satysfakcję z pracy, zwiększają efektywność.

Prowadzisz firmę? Robisz to w pojedynkę? Zaufaj innym! Skorzystaj z pomocy doradców bankowych czy doświadczenia innych przedsiębiorców. Zadbaj o firmowy budżet, pomyśl o ubezpieczeniach i prywatnej emeryturze. Tych kilka prostych kroków, które postawisz na drodze do przyszłości, może sprawić, że cel tej zawodowej podróży przekujesz w sukces. I tego ci życzymy!

- Elastyczność to jest ta kompetencja, której niejednokrotnie trzeba się nauczyć. Niemniej jest niezbędna do tego, by móc rozwijać biznes i zadbać o osobisty dobrobyt. Warto skupić się na tym, co jest najważniejsze w prowadzeniu firmy, a mianowicie na pieniądzach – sugeruje Dominika Nawrocka, edukatorka finansowana, przedsiębiorczyni i inwestorka.

Ekspertka wspólnie z Krzysztofem Piskorskim, dyrektorem regionu Trójmiasto w Santander Bank Polska, już 23 kwietnia o godz. 11 podczas kolejnego webinaru z cyklu "O biznesie przy kawie" – "Od prowadzenia firmy głowa nie boli – jak zarządzać firmą bez stresu" podpowie, jak kompleksowo zabezpieczyć biznes i własną przyszłość. Nie zwlekaj, zapisz się na webinar!

Umiesz liczyć? Licz pieniądze!

Skuteczne zarządzanie firmowym budżetem to – zdaniem Dominiki Nawrockiej – podstawa sukcesu w każdej działalności. Jesteś nie tylko księgowym, kadrową, marketingowcem czy specem od IT, ale przede wszystkim dyrektorem finansowym.

- Gdy pieniądze płyną, jest dobrze. Gdy nie płyną, trzeba coś zmienić i ta zmiana, a więc i elastyczność, są kluczowe. Na powodzenie, wyniki warto patrzeć przez pryzmat pieniędzy. To jest jedyne kryterium, które bardzo dokładnie pokazuje nam, jaka jest kondycja tego biznesu – tłumaczy Dominika Nawrocka.

Co jednak oznacza skutecznie zarządzać firmowym budżetem? Dlaczego tak ważne jest rozgraniczenie tego, co prywatne od tego, co służbowe? A w taką pułapkę – jednego konta i jednej karty do konta –często wpadają właściciele jednoosobowych działalności gospodarczych.

- Firmowe pieniądze są łatwo dostępne i często traktujemy je jako prywatny przychód. To prowadzi do sytuacji, w której nie spina się ani budżet firmowy, ani prywatny. Rozdzielenie tych dwóch budżetów to podstawowa zasada prowadzenia działalności – nie ma wątpliwości Dominika Nawrocka.

Jak zauważa ekspertka, biznesy, w których podział na środki firmowe i prywatne nie istnieje, upadają. W pierwszym roku działalności z polskiego rynku znika ok. 30 proc. firm. Powody są różne, ale – zdaniem Dominiki Nawrockiej – to także brak odpowiedniego zarządzania finansami.

Jak więc skutecznie zarządzać firmowym budżetem? Na to pytanie odpowiemy podczas webinaru.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Zadbaj o emeryturę

W prowadzeniu biznesu przedsiębiorców wspierają eksperci Santander Bank Polska. Specjaliści są w stanie zdiagnozować wasze potrzeby i dopasować konkretne rozwiązania, także finansowe czy ubezpieczeniowe.

Przyszłość – co naturalne – kojarzy się z emeryturą. Prognozy dla przedsiębiorców nie są jednak optymistyczne. Ale od początku… Polskie społeczeństwo się starzeje. Na 1000 osób w wieku produkcyjnym przypada obecnie ok. 390 emerytów, a – zgodnie z prognozami ZUS – w 2061 r. liczba ta wzrośnie do 806. Przy tak skonstruowanym systemie emerytalnym odbije się to na wysokości wypłacanych świadczeń. Jak szacuje ZUS, w 2040 r. wysokość emerytury będzie stanowić 37,6 proc. ostatniej pensji, w 2050 r. mniej niż 30 proc., a w 2060 r. mniej niż 20 proc. Co więcej, 2/3 świadczeń emerytalnych będą stanowić emerytury minimalne.

I tu dochodzimy do sedna. W wyjątkowo trudnej sytuacji mogą znaleźć się przedsiębiorcy – alarmuje ZUS w raporcie "Dobrowolne ubóstwo. O konsekwencjach dobrowolnego ZUS dla samozatrudnionych". W tej chwili odprowadzane przez nich składki stanowią 60 proc. przeciętnego prognozowanego wynagrodzenia miesięcznego w całej gospodarce i wynoszą 1,8 tys. zł. Według wyliczeń ZUS świadczenia wypłacane zdecydowanej większości przedsiębiorców będą wynosić ok. 70-80 proc. minimalnej emerytury.

- Tutaj pomocne są programy, które pozwalają nam systematycznie oszczędzać, jednym z nich jest IKZE. Warto przy tym oszczędzać systematycznie. Gdybyśmy dziś podjęli decyzję, że inwestuję 1000 zł miesięcznie, to po 25 latach mam 300 tys. zł kapitału. Te pieniądze są inwestowane w fundusze inwestycyjne. Możemy przy tym skorzystać z pomocy zarządzających i zdecydować, w który fundusz zainwestować. Warto z tej wiedzy skorzystać - zachęca Krzysztof Piskorski.

Jak widzicie nic nie zwalnia nas z myślenia o przyszłości. Przeciwnie jej zabezpieczenie daje tak ważny, zarówno w prowadzeniu biznesu, jak i życiu prywatnym, spokój. Dlatego zapisz się na webinar "Od prowadzenia firmy głowa nie boli – jak zarządzać firmą bez stresu" i dowiedz się, jak kompleksowo zabezpieczyć przyszłość firmy, własną i bliskich. Pamiętaj! 23 kwietnia, godz. 11.